Tasdik işlemi, belgeleri başka bir ülkede kullanıma uygun hale getirir. Tasdik edilebilecek belgeler arasında medeni hal belgeleri, mahkeme kararları ve diplomalar bulunmaktadır. Tasdik işlemi şunları ispatlar:
- Belgenin yetkili ve uzman bir makam tarafından düzenlenmiş olduğu,
- Belge üzerindeki imza, mühür ve/veya damganın gerçek olduğunu.
- Belgenin formatının doğru olduğunu gösterir.
Türk resmi belgeleri, aşağıdaki prosedürlere göre diğer ülkelerde sunulmak üzere tasdik edilebilir:
- Belgenin, yabancı devletin Türkiye'deki diplomatik misyonu tarafından tasdik edilmesi (konsolosluk tasdiki)
- Belgeye bir Apostil eklenmesi (Apostil)
Apostil, bu prosedürü getiren 1961 tarihli Lahey Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi'ni imzalayan devletler için uygulanır. Türkiye de bu sözleşmeye katılmıştır. Diğer tüm durumlar için konsolosluk tasdikine başvurulmalıdır.
Hayır, her zaman değil.
Türkiye, bazı ülkelerle noter tasdiki, apostil veya diplomatik onay gerekliliğini ortadan kaldıran ikili anlaşmalar imzalamıştır. Bu tür anlaşmalar, genellikle belgelerin doğrudan tanınmasını sağlayarak resmi işlemleri kolaylaştırmayı amaçlar. İmzalanan anlaşmalar, hangi tür belgelerin bu düzenlemeye tabi olduğunu ve hangi koşullarda geçerli olacağını açıkça belirtir. Bu belgeler genellikle şunları kapsar:
- Noter Tasdik Belgeleri
- Medeni durum belgeleri (doğum, evlilik, ölüm belgeleri)
- Mahkeme kararları
- Akademik diplomalar ve sertifikalar
Bahsi geçen ülkeler arasında aşağıdakiler yer almaktadır:
- Almanya
- Fransa
- Belçika
- İtalya
- Polonya
- Lüksemburg
- İsviçre
Türkiye, Uluslararası Sivil Statü Komisyonu (CIEC - Commission Internationale de l’État Civil) sözleşmesine taraf bir devlettir. Bu sözleşme kapsamında, CIEC tarafından öngörülen standart çok dilli formlarda düzenlenen medeni durum belgeleri (doğum, evlilik ve ölüm belgeleri) ve evlenme ehliyet belgeleri, sözleşmeye taraf olan diğer ülkelerde herhangi bir ek tasdik veya apostil gerekliliği olmaksızın geçerlidir.
Bu durum, taraf ülkeler arasında belge işlemlerini kolaylaştırmayı ve hızlandırmayı amaçlar. CIEC'nin belirlediği çok dilli form formatı, belgelerin taraf devletlerde anlaşılmasını ve tanınmasını kolaylaştırdığı için ek bir çeviri veya tasdik işlemine gerek duyulmaz.
Türkiye'nin yanı sıra, aşağıdaki ülkeler 1976 tarihli Medeni Durum Belgelerine ilişkin CIEC Sözleşmesine taraftır:
- Belçika
- Lüksemburg
- Almanya
- Fransa
- İtalyan
- Hollanda
- İsviçre
Türkiye'nin yanı sıra, evliliğe engel olmadığına dair belgelerin verilmesine ilişkin CIEC anlaşmalarına taraf olan devletler şunlardır:
- Almanya
- İtalyan
- Belçika
- Fransa
- İspanya
- Hollanda
- Avusturya
- Portekiz
- İsviçre
- Lüksemburg
Apostil, bir devletin yetkilileri tarafından düzenlenen resmi belgelere başka bir devlette tanınmaları için yapıştırılan özel bir işaret/damgadır.
Apostil, imzanın geçerliliğini, yetkilinin statüsünü ve resmi belge üzerindeki mühür veya damganın geçerliliğini teyit eder. Belgenin içeriğinin geçerliliği apostil tarafından doğrulanmaz.
Apostil tasdiki konsolosluk tasdikine kıyasla basitleştirilmiş bir prosedürdür ve sadece 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi'ne taraf devletler arasında geçerlidir. Türkiye de bu sözleşmeye taraf olmuştur.
Apostil ile tasdik edilen Türk resmi belgeleri Lahey Sözleşmesi'ne taraf olan tüm ülkelerde tanınır ve başka bir tasdik işlemine gerek yoktur. Buna karşılık, Lahey Sözleşmesi'ne taraf olan devletlerin belgeleri Türkiye'de tanınır lakin bu duruma istinisna ülkeler mevcuttur (ör. Yunanistan, Belçika).
Konsolosluk tasdiki, başka bir ülkede tanınması için bir kamu belgesinin (imza, statü, düzenleyen yetkilinin mührü) gerçekliğini onaylamak için kullanılan bir prosedürdür. Bu prosedür her zaman belgenin düzenlendiği ülkede gerçekleştirilir.
Apostil ile karşılaştırıldığında, konsolosluk tasdiki daha karmaşık ve daha uzun bir prosedürdür, çünkü belgenin adli ve idari makamlarda, dışişleri bakanlığında ve ardından varış ülkesinin konsolosluğunda tasdik edilmesini içerir.
Türkiye ile 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi'ni imzalamamış olan devletler arasındaki ilişkilerde konsolosluk tasdiki gereklidir.
| Kriter | Apostil | Konsolosluk Tasdiki |
| Uygulama Kapsamı | 1961'de imzalanan Lahey Sözleşmesi'ne üye devletler arasında | En az birinin 1961 Lahey Sözleşmesi'ni imzalamamış olması koşuluyla, diğer tüm devletler arasında |
| Sürecin Uzunluğu | Düşük (Sadece apostil tasdikinden sorumlu bir devlet makamına başvurmanız gerekir) | Yüksek (Birkaç yetkili idari ve adli birim ile iletişime geçmek gerekir) |
| Konsoloslukla iletişim | Gerekli Değil | Gerekli |
| Tasdikli belgenin kullanımı | 1961'deki Lahey Sözleşmesi'ne üye tüm devletlerde kullanılabilir | Sadece ait olduğu konsolosluğun tasdik ettiği ülkede kullanılabilir |
| APOSTILLE (Convention de la Haye du 5 octobre 1961) 1. Ülke .................................................... |
Apostil metni aşağıdaki bilgileri içermelidir:
- Başlık «Apostille (Convention de la Haye du 5 octobre 1961)»
- Düzenleyen devletin adı
- Apostil onaylı belgeyi imzalayan yetkilinin adı
- Apostil onaylı belgeyi imzalayan kişinin resmi pozisyonu/ünvanı
- Belgeyi düzenleyen makamın/kurumun adı
- Apostili düzenleyen makamın adı
- Apostilin düzenlendiği şehir
- Apostil tasdik tarihi
- Apostil numarası
- Apostili düzenleyen makamın mührü/damgası
- Apostili düzenleyen yetkilinin imzası
Ancak, apostilli belgelerin kendilerinin de bir geçerlilik süresi olduğu unutulmamalıdır, bu nedenle geçerlilik süresi dolmuş belgeler apostille tasdik edilmiş olsalar bile diğer ülkede kabul edilmeyecektir. Apostil tasdikli belgenin düzenlenmesinden bu yana en fazla altı ay (bazı durumlarda üç ay) geçmiş olabileceği varsayılmaktadır.
- Apostil damgasını, gerçekliğinden şüphe duyulmayan belgelerdeki ilgili damgalarla karşılaştırır veya
- Apostili veren makamla iletişime geçilir ve inceleme talebinde bulunulabilinir.
Apostil sadece 1961 Lahey Sözleşmesini imzalayan devletler arasında geçerlidir. Bununla birlikte, sözleşmeyi imzalarken ilgili bir madde eklemişlerse, bazı akit devletlerin Türk apostilini tanımaması mümkündür. Bu durum her bir devletle ilgili olarak açıklığa kavuşturulmalıdır.
Türk belgeleri için postiller Türk makamları tarafından Türkiye'de düzenlenir. Varış ülkesinde düzenlenemezler. Türkiye’de apostil vermeye yetkili makamlar, belgenin türüne göre farklılık göstermektedir.
Türkiye'de apostil vermeye yetkili makamlar:
- Adli Belgeler (Mahkeme Kararları ve Hukuki Belgeler) için - Adalet Bakanlığına bağlı ağır ceza mahkemesi başkanlıkları veya yetkilendirilmiş mahkeme birimleri.
- İdari Belgeler (Noter Tasdikli ve Resmi Kurum Belgeleri) için - İl düzeyinde Valilikler ve İlçe düzeyinde Kaymakamlıklar.
Apostil işlemi yalnızca Lahey Apostil Sözleşmesi'ne taraf olan ülkeler için geçerli belgelere uygulanır.
Belgenin düzenlendiği kuruma göre, hangi makamın apostil vereceği değişir. Dolayısıyla, belgenin alındığı kurumdan apostil süreciyle alakalı olarak bilgi almak gereklidir.
Ticari olmayan resmi belgeler (kamu belgeleri), yani mahkemeler, makamlar veya kamu yetkisine sahip kişiler tarafından düzenlenen belgeler apostillenir, bunlara örnek olarak:
- Medeni Durum Belgeleri:
- Nüfus Kayıt Örneği
- Evlenme Belgesi (Uluslararası Aile Cüzdanı)
- Doğum Belgesi
- Ölüm Belgesi
- Evlenme Ehliyet Belgesi
- Eğitim Belgeleri:
- Diploma/Transkript
- Eğitim Sertifikaları
- Öğrenci Belgesi
- Adli Belgeler:
- Sabıka Kaydı (Adli Sicil Belgesi)
- Mahkeme Kararları
- Tanıklık veya yemin beyanlarına ilişkin mahkeme belgeleri
- Noter Belgeleri:
- Noter Tasdikli Belgeler (çeviri veya beyanlar dahil)
- Vekaletnameler
- Taahhütname
- Muvafakatname
- Ticari ve Ekonomik Belgeler:
- Ticaret Sicil Gazetesi Örneği
- Şirket Faaliyet Belgeleri
- İmza Sirküleri
- Yetki Belgesi
- Fatura veya Menşe Şahadetnamesi
- Diğer Belgeler:
- Sağlık Raporları
- Askerlik Durum Belgesi
- Göçmenlik veya Vatandaşlık İşlemlerine Ait Belgeler
- Miras ve Veraset İntikal Belgeleri
İş sözleşmeleri, faturalar ve diplomatik, konsolosluk ve gümrük belgeleri apostillenmez. Türkiye'de bu tür belgeler; Sözleşme ve Faturalar için kayıtlı oldukları Ticaret ve Sanayi Odalarında ve Diplomatik, Konsolosluk ve Gümrük belgeleri ise ilgili oldukları ülkelerin konsoloslukları tarafından tasdik edilmelidir. Lahey Sözleşmesi bu özel durum belgelerini kapsam dışı tutmaktadır.
Buna ek olarak, uluslararası uygulamaya göre, tasdik işlemine tabi olmayan bir dizi belge, yani fotoğraflı olarak verilen belgeler vardır:
- Pasaportlar ve pasaport yerine geçen belgeler (kimlik kartları dahil)
- Sendika Kitapları/Belgeleri
- İşe giriş ve sigorta başlangıcı gibi belgeler
- Askeri pasaportlar
- Emeklilik kartları
- Ehliyetler
- Sertifikalar
- Vize ve Konsolosluk başvuru belgeleri
- Dini ve mesleki bağlılığın kanıtı
Kural olarak, apostillenecek belgenin düzenlenme tarihinden itibaren en fazla altı (bazı durumlarda üç) ay geçmiş olabilir. Belge uygun bir durumda olmalı ve üzerindeki mühür ve imzalar okunaklı olmalıdır.
Hayır, apostil belgenin düzenlendiği ülkede, yani Türkiye'de düzenlenir.
Hayır, bir çeviri yasallaştırmaya tabi olan kamusal bir belge değildir. Bunun istisnası, bir mahkeme başkanının çevirinin kalitesini ve çevirmenin imzasının gerçekliğini onayladığı durumlardır.
Yeminli bir tercüman tarafından yapılan bir çeviri apostil edilebilir.
Hayır. Apostiller ticari belgeler - sözleşmeler, faturalar, konşimentolar, eşlik eden ve destekleyici belgeler için düzenlenmez. Türkiye'de bu tür belgelerin önce ticaret, sanayi veya zanaatkarlar odalarında, daha sonra da varış ülkesinin konsolosluğunda tasdik edilmesi gerekmektedir.
Türkçe Eğitim Sertifikalarının apostil tasdiki alabilmesi için öncelikle ilgili kurumlar tarafından onaylanıp ayrıca tasdik edilmesi gerekmektedir. Bu kurumlar Milli Eğitim Bakanlığına bağlı, İl Milli Eğtim Müdürlükleridir. Ayrıca alınan sertifikaların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış kurumlardan alınarak söz konusu kurumlar tarafından da onaylanması gerekebilir. İlgili makamlar/kurumlar tarafından tasdik ve onay işlemleri tamamlandıktan sonra Apostil işlemleri için Valilik ve Kaymakamlıklara başvurulabilir.
İyi Hal Belgesi Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığına bağlı olan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden alınarak yine bu müdürlükte Apostil işlemlerine tabi tutulabilir.
20. Bir Türk noteri tarafından düzenlenen belgeler nerede apostil edilebilir veya tasdik edilebilir?
Noter belgelerinin apostil edilmesi için, belgenin aslı ile Adalet Bakanlığı'nın Apostil Şube Müdürlüğü'ne başvurularak işlem yapılır. Apostil işlemi alnızca belgenin aslının verildiği ülkenin yetkili makamları tarafından yapılabilir.
Türk medeni hal belgelerinin (doğum, evlilik ve ölüm belgeleri) apostillenmesi ve konsolosluk yasallaştırması kapsamında onaylanması ülke içerisindeki İl Nüfus Müdürlükleri yada bazı durumlarda yurtdışındaki misyonları tarafından gerçekleştirilebilir.
Türkiye'de düzenlenmiş bir pasaport, apostil edilemez. Çünkü pasaportlar, resmi kimlik belgeleri olarak kabul edilir ve devletler tarafından verilmiş özel belgeler oldukları için apostil işlemine tabi tutulmazlar.
Kural olarak, apostil sadece Türkiye'de düzenlenmiş bir belgenin aslı için yapılabilir. Bir kopya ancak noter onaylı ise apostil edilebilir.
Kural olarak, apostil ile tasdik üç ila on iş günü sürer.
Devlet harçlarının miktarı, apostili veren makama, belgenin türüne ve diğer bazı koşullara bağlı olarak değişir. Bu soru ilgili makamla görüşülerek açıklığa kavuşturulmalıdır.
Bu durum Apostilli belgeyi talep eden makama bağlıdır.
Konsolosluk tasdiki, Türk belgesinin sunulacağı ülkenin diplomatik misyonu tarafından gerçekleştirilir. Bundan önce, böyle bir belgenin Türk makamları tarafından ülke düzeyinde yasallaştırılması gerekir.
Yabancı bir ülkenin resmi makamları tarafından düzenlenen resmi bir belgenin Türkiye'de tanınabilmesi için, belgenin gerçekliğinin belirli tasdik prosedürleri (apostil, konsolosluk yasallaştırması) aracılığıyla onaylanması gerekir.
Bu gereklilik, belgelerin Türkiye'de uluslararası anlaşmalar temelinde ek bir onay olmaksızın tanınması durumunda geçerli değildir.
Hayır, her zaman değil.
Yurt dışındaki resmi makamlardan alınan belgeler: Eğer Lahey Apostil Sözleşmesi'ne taraf bir ülkede düzenlenen belgeler apostil ile onaylıysa, Türkiye'de doğrudan tanınır. Bu belgeler için ek bir tasdik işlemi gerekmez.
Türkiye'de kullanılan ve Türk makamları tarafından düzenlenen belgeler için genellikle ek bir tasdik işlemi yapılmasına gerek yoktur.
Türkiye Uluslararası Sivil Statü Komisyonu (CIEC) sözleşmelerine taraf bir devlettir. Bu nedenle bu ülkelerden alınan medeni durum belgeleri (doğum, evlilik ve ölüm belgeleri) ve evliliğe engel olmadığına dair belgeler, çok dilli özel formlarda düzenlenmiş olmaları koşuluyla, Türkiye'de özel bir yasallaştırma yapılmaksızın geçerlidir.
Türkiye'nin yanı sıra, aşağıdaki ülkeler 1976 tarihli Medeni Durum Belgelerine ilişkin CIEC Sözleşmesine taraftır:
- Belçika
- Bosna Hersek
- Bulgaristan
- Estonya
- Frans
- Italya
- Hırvatistan
- Litvanya
- Lüksemburg
- Makedonya
- Moldova
- Montenegro
- Hollanda
- Avusturya
- Polonya
- Romanya
- İsviçre
- Sırbistan
- Slovenya
- İspanya
- Almanya
Türkiye'nin yanı sıra, evliliğe engel olmadığına dair belgelerin verilmesine ilişkin CIEC anlaşmalarını imzalayan devletler şunlardır
- Yunanistan
- İtalya
- Lüksemburg
- Moldova
- Hollanda
- Avusturya
- Portekiz
- İsviçre
- İspanya
- Almanya
Resmi belgeler, Türk makamlarına sunulmak üzere aşağıdaki yollardan biriyle notere onaylatılabilir:
- Belgenin menşe ülkesindeki bir Türk diplomatik temsilciliği aracılığıyla belgenin tasdik edilmesi (konsolosluk tasdiki)
- Belgeye apostil uygulanması (Apostil Şerhi)
Aşağıdaki ülkelerden gelen apostiller Türkiye'de tanınmaktadır:
- Arnavutluk
- Andora
- Antiga ve Barbuda
- Arjantin
- Avustralya
- Bahreyn
- Barbados
- Belize
- Bolivya
- Bosna Hersek
- Botsvana
- Brezilya
- Şili
- Cook Adaları
- Kosta Rica
- Dominik
- Ekvador
- El Salvador
- Fiji
- Gürcistan
- Grenada
- Birleşik Krallık (Anguilla, Bermuda, Cayman Adaları, Falkland Adaları, Cebelitarık, Guernsey, Man Adası, Jersey, İngiliz Virgin Adaları, Montserrat, St Helena, Turks ve Caicos Adaları dahil)
- Guatemala
- Guyana
- Honduras
- İrlanda
- Japonya
- Kolombiya
- Hırvatistan
- Letonya
- Lihtenştayn
- Litvanya
- Malavi
- Malta
- Marshall Adaları
- Meksika
- Monako
- Karadağ
- Namibya
- Yeni Zelanda (Tokelau hariç)
- Nikaragua
- Hollanda (Aruba, Curacao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius, Saba dahil)
- Niue
- Kuzey Makedonya
- Norveç
- Panama
- Peru
- Polonya
- Portekiz
- Romanya
- Samoa
- San Marino
- Sao Tome ve Principe
- İsveç
- Sırbistan
- Seyşeller
- Slovakya
- Slovenya
- İspanya
- St Kitts ve Nevis
- St. Lucia
- St Vincent ve Grenadinler
- Güney Afrika
- Güney Kore
- Surinam
- Tonga
- Trinidad ve Tobago
- Çek Cumhuriyeti
- Almanya
- Ukrayna
- Macaristan
- Uruguay
- ABD
- Vanuatu
- Venezuela
- Belarus
- Kıbrıs
32. Konsolosluk tasdiki ile hangi yabancı belgeler Türkiye'de ibraz edilmek üzere tasdik edilebilir?
Yurtdışındaki bir Türk diplomatik misyonu tarafından yapılan tasdik, resmi belgelerin gerçekliğini kanıtlamak için kullanılır:
- Noter tarafından düzenlenmiş veya noter tarafından onaylanmış belgeler
- Bir mahkeme tarafından verilen belgeler: Kararlar ve emirler
- Mahkeme tercümanı tarafından hazırlanan çeviriler
- Devlet makamları tarafından verilen resmi belgeler
- Diğer kamu belgeleri
İş sözleşmeleri, faturalar ve diplomatik, konsolosluk ve gümrük belgeleri tasdik işlemine tabi değildir.
Buna ek olarak, uluslararası uygulamaya göre, tasdik işlemine tabi olmayan bir dizi belge vardır, yani belgelerin asılları ve fotoğraflı kopyaları:
- Pasaportlar ve pasaport yerine geçen belgeler (kimlik kartları dahil)
- Sendika Belgeleri
- Çalışma Belgeleri
- Askeri pasaportlar
- Emeklilik kartları
- Ehliyetler
- Sertifikalar
- Dini ve mesleki bağlılığın kanıtı
Belge uygun durumda olmalı ve üzerindeki mühür ve imzalar okunaklı olmalıdır.
Konsolosluk tasdiki için belgelerin aslının diplomatik misyona ibraz edilmesi gerekmektedir. Kopyalar, orijinali düzenleyen aynı makam tarafından tasdik edilmediği sürece genellikle yasal sayılmaz.
33. Hangi ülkelerden gelen belgeler Türkiye'de sunulmak üzere konsolosluk yasallaştırmasına tabidir?
Konsolosluk yasallaştırması 1961 Lahey Sözleşmesini imzalamamış ülkeler için kullanılır.
Buna ek olarak, Türkiye sözleşmeyi bazı akit devletlere uygulamamaktadır, yani bu ülkelerden gelen apostilli belgeler tanınmamakta ve konsolosluk tasdiki ile onaylanması gerekmektedir.
Yabancı resmi belgelerin tasdikprosedürünün askıya alınması nedeniyle tasdik edilememesi durumunda, belgenin gönderileceği Türk makamları veya mahkemeleri, ilgili ülkedeki Türk büyükelçiliği veya konsolosluğundan belgenin gerçekliğinin doğrulanmasını talep edebilir.
Bu bağlamda, bu tür belgelerin sahipleri, doğrulama masrafları kendilerinden tahsil edildiği için ek masraflara maruz kalabilirler.
Konsolosluk tasdiki her zaman belgenin düzenlendiği ülkede gerçekleşir ve sadece resmi belgeler için kullanılır.
Bir belgenin Türkiye'de konsoloslukça yasallaştırılması için aşağıdaki adımlar gereklidir:
- Belgenin menşe ülkedeki yetkili makam tarafından noter tasdiki
- Yasa gerektiriyorsa, belgenin Dışişleri Bakanlığı'nda yasallaştırılması
- Belgenin yetkili Türk diplomatik temsilciliğinde yasallaştırılması
- Bazı durumlarda, elçiliğe sunulmadan önce belgenin tercümesi gerekebilir
Konsolosluk tasdiki kapsamında, bazı durumlarda belgeler yetkili makam tarafından tasdik edilmesinin yanı sıra Dışişleri Bakanlığı tarafından da tasdik edilmektedir. Bu gereklilik belgelere ve kullanım amacına göre değişmektedir.
Hayır, bu gerekli değildir. Tasdik başvurusu ve asıl belge yetkili bir temsilci tarafından gönderilebilir. Belgelere bir pasaport kopyası veya başvuru sahibini tanımlayan resmi bir belge eşlik etmelidir.
Tasdik ve apostil işlemleri için ücretler her Türk diplomatik temsilciliği ve bulundukları ülkenin ekonomik koşullarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Bir belgenin tercümesi kamuya açık bir belge değildir ve tasdik işlemine tabi değildir. Yurtdışındaki diplomatik misyonlar yalnızca çevirmenin imzasını tasdik edebilir. Çevirinin doğruluğu teyit edilmez.
Evet, diplomatik ve konsolosluk belgeleri, yurtdışındaki bir Türk diplomatik misyonunda (büyükelçilik veya konsolosluk) tasdik edilebilir. Türk diplomatik temsilcilikleri, yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları ve yabancı ülkelerdeki işlemler için birçok belgenin doğruluğunu onaylamak amacıyla tasdik işlemi yapmaktadır.
